Συνέντευξη στο luben.tv

Συνέντευξη στο luben.tv και στην Κορίνα Πετρίδη

Τα μέλη ενός συνεταιρισμού εργαζομένων στην ψηφιακή επικοινωνία μας εξηγούν πώς είναι να δουλεύεις χωρίς αφεντικά

Το Μάιο του 2017, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ) δήλωσε ότι «παρά τη διεθνή οικονομική κρίση, η παγκόσμια αγορά Τεχνολογίας, Πληροφορικής και Επικοινωνιών κινείται σε θετικό έδαφος τα τελευταία χρόνια». Ωστόσο, η πραγματικότητα για τους εργαζομένους που απασχολούνται στον τομέα της πληροφορικής και σε αυτόν των τηλεπικοινωνιών, τους δύο βασικούς πυλώνες του κλάδου, είναι μάλλον διαφορετική. Και για να το δει κανείς αυτό αρκεί απλώς να μιλήσει με τους ανθρώπους που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους με ένα τηλέφωνο κρεμασμένο από το αυτί τους ή μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή, αμοιβόμενοι με μισθούς που αν δεν είναι εξευτελιστικοί, είναι τουλάχιστον αναντίστοιχοι με τα κέρδη των επιχειρήσεων που τους απασχολούν.

Το να είσαι προγραμματιστής στην Ελλάδα μπορεί να συνεπάγεται με έναν αξιοπρεπή -για τα δεδομένα της περιόδου- μισθό, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι εργασιακές συνθήκες είναι ρόδινες. Τα ωράρια εξακολουθούν να είναι ευέλικτα, ενώ όσοι προσπαθούν να μπουν στο χώρο θα πρέπει πρώτα να αποδεχτούν ότι μία επιχείρηση μπορεί να τους περνάει από κόσκινο για έναν μήνα μέχρι να τους ανακοινώσει αν τελικά θα τους προσλάβει και με τι όρους.

Αναγνωρίζοντας κάπως αυτή την κατάσταση, το 2015 τέσσερις απόφοιτοι από διάφορα τμήματα της ΑΣΟΕΕ που είχαν ξεκινήσει ήδη να στήνουν site για συγγενείς και φίλους αποφάσισαν να το εξελίξουν και να φτιάξουν κάτι πιο οργανωμένο. Να λειτουργούν πλέον ως συνεταιρισμός εργαζομένων χωρίς αφεντικά, με οριζόντια διάρθρωση και με στόχο να δίνουν πίσω πράγματα στην κοινότητα. Στο εγχείρημα έδωσαν το όνομα «Sociality».

O Γρηγόρης μας εξηγεί περίπου με τι ασχολούνται: «Στην πραγματικότητα είμαστε ένας συνεταιρισμός εργαζομένων και ασχολούμαστε με την ψηφιακή επικοινωνία σε όλο της το φάσμα, από το στήσιμο ιστοσελίδων, e-shops και πλατφορμών, μέχρι τη διαχείριση των προωθήσεων και τη διοργάνωση ανοιχτών σεμιναρίων. Το τελευταίο διάστημα προσπαθούμε να αναπτύξουμε κι ένα κομμάτι ερευνητικής δραστηριότητας πάνω στην πληροφορική και στην εξεύρεση τεχνολογικών λύσεων σε προβλήματα. Επί της ουσίας προσπαθούμε να βρούμε λύσεις σε οργανωσιακά προβλήματα χρησιμοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία».

«Δυσκολευτήκαμε πολύ στην αρχή, κυρίως επειδή ήμασταν άπειροι. Δεν ξέραμε πώς να διαχειριστούμε μία επιχείρηση, έναν πελάτη, γραφειοκρατικά ζητήματα που προέκυπταν. Το βασικότερο, όμως, ήταν ότι έπρεπε να μάθουμε να συνεννοούμαστε μεταξύ μας για να διευθετούμε τα παραπάνω προβλήματα. Κάναμε συνελεύσεις κάθε εβδομάδα, θέλαμε να βρούμε έναν τρόπο να λειτουργούμε δημοκρατικά, να αποφασίζουμε μαζί και να υλοποιούμε μαζί», συμπληρώνει.

Ο Γιάννος θεωρεί ότι ακριβώς αυτή είναι η ουσία του συνεταιρισμού. Ο ίδιος πιστεύει ότι  «υπάρχουν επιχειρήσεις που δηλώνονται ως συνεταιρισμοί αλλά επί της ουσίας δεν λειτουργούν συνεταιριστικά. Αυτό που κάνουν, δηλαδή, είναι επιτηδευμένο. Έχουν ένα συγκεκριμένο σκοπό στο μυαλό τους και απλά χρησιμοποιούν αυτή τη νομική μορφή για να τον επιτύχουν».

Ποια είναι τα θετικά, επομένως, αυτής της φάσης; Όπως μας λέει ο Γρηγόρης «Υπάρχει μεγάλη ελευθερία. Κάνεις ό,τι θες εσύ, αναλαμβάνοντας, βέβαια, και τις ευθύνες αυτού που κάνεις. Νιώθεις καλύτερα, γιατί είμαστε όλοι ισότιμοι, συζητάμε για τα προβλήματά μας, επιδιώκουμε να λειτουργούμε δημοκρατικά. Νιώθεις ότι είναι δικό σου πράγμα, ξέρεις πως ό,τι παράξεις θα πάει σε σένα, ότι κανένας δεν θα καρπωθεί τον κόπο σου. Υπάρχει, επομένως ισότητα στις απολαβές. Ισότητα όχι με όρους αριθμητικούς, αλλά στη βάση των αναγκών. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος που έχει παιδιά δεν μπορεί να παίρνει τον ίδιο μισθό με έναν εργαζόμενο που δεν έχει».

«Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της αυτο-εκμετάλλευσης. Με άλλα λόγια, πρέπει να βάλεις και όρια στον εαυτό σου, δεν πρέπει να γίνεις ελεύθερος επαγγελματίας που δουλεύει 24/7. Το θέμα είναι να κρατάμε το οχτάωρο, να μην δουλεύουμε στο σπίτι, να φεύγουμε από τον εργασιακό χώρο και να αφήνουμε τη δουλειά πίσω», συμπληρώνει.

«Υπήρχαν στιγμές που χωρίς να το θέλουμε, κι εμείς μπήκαμε στη διαδικασία να το κάνουμε, ειδικά στην αρχή. Ακόμα και όταν δεν δουλεύαμε, σκεφτόμασταν συνέχεια τη δουλειά. Αυτό το πρόβλημα το αναγνωρίσαμε όλοι και ήταν αντικείμενο συζήτησης και στις συνευλεύσεις μας. Τον τελευταίο καιρό αποφασίσαμε να το ανατάξουμε κι έχουμε δει ήδη διαφορά στην καθημερινότητά μας», λέει ο Γιάννος.

Ο Αντώνης, που είναι το πέμπτο και πιο πρόσφατο μέλος του συνεταιρισμού προσθέτει: «Αφού αρχίσαμε να επιλύουμε αυτό το πρόβλημα, αρχίσαμε να συζητάμε για το ποιο θέλουμε να είναι το περιεχόμενο αυτών των ωρών που είμαστε εδώ και ποια θα είναι η σχέση μας με την εργασία, πράγμα που δεν συμβαίνει στις συμβατικές επιχειρήσεις. Σε αυτά τα πλαίσια, αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πώς θα εντάξουμε εντός του οχταώρου πράγματα που μας αρέσουν και κάπως έτσι βάλαμε μπροστά το concept των εσωτερικών εκπαιδεύσεων».

«Σε κάθε περίπτωση, δουλειά είναι αυτό που κάνουμε κι εμείς. Προσπαθούμε μέσα στην κρίση να την παλέψουμε κάπως όλοι μαζί μέσα σε ένα πιο ανθρώπινο εργασιακό περιβάλλον. Δεν θεωρούμε τους συνεταιρισμούς γενικά ως το απόλυτο πολιτικό πρόταγμα, ως κάτι τρομερά ριζοσπαστικό. Είναι απλά ένας τρόπος για να την παλέψουμε», ολοκληρώνει ο Γρηγόρης.